به گزارش اتحادیه قالیبافان، به نوارهايی كه در دو طرف طولی فرش از ابتدا تا انتها قرار دارند، شيرازه يا كناره پيچ فرش گفته مي شود. اين بخش از فرش در بافته های جديد معمولا لوله ای شكل و كاملاًمدور است . اما در فرشهای قديمی بويژه فرشهای عشايری و روستايی ايران به شكل نواری به عرض ۲ الی ۴ سانتيمتر بوده اند. شيرازة فرش همچون يك قاب فرش را احاطه وعلاوه بر زيبايی آن باعث استقامت لبه های طرفين فرش در مقابل سائيدگی و همچنين مقاومت فرش در مقابل ورود آب يا مايعات جاری مي گردد. بررسی بسياری از قاليچه ها ودست بافته های قديمی نشان مي دهد كه برای محافظت بيشتر آنها، بافندگان از موی بز به جای الياف پشم برای شيرازه فرش استفاده مي كرده اند. زيرا موی بز مقاوم ترين الياف حيوانی است كه رطوبت از آن عبور نمي كند و همچنين حشراتی همچون بيد كه الياف پشم را به سهولت مي جوند، نمي توانند آن را جويده و به داخل فرش نفوذ نمايند. نحوة ايجادشيرازه در كناره های طولی فرش چنين است كه گلولة نخ ، از جنس پشم يا موی بز را آماده نموده و همزمان با بالا آمدن رجهای فرش ، گلولة مذكور را به دو تارهای كناری فرش مي پيچند و بالا مي آورند. اين عمل معمولا همزمان با بافت فرش انجام مي گيرد. اما دربرخی مناطق اين عمل را پس از اتمام فرش انجام مي دهند. به اين ترتيب كه چند عدد ازتارهای مشابه تار فرش را در كنار هم قرار داده و سپس گلوله نخ را كه آماده شد از ابتدا تاانتها به دور تارهای مذكور مي پيچند. به اين ترتيب شيرازة فرش آماده شده است . 

    سپس با استفاده از نخ و سوزن آن را به لبة فرش مي دوزند. اين كار با مهارت زيادي انجام مي گيرد. اما با كمی دقت قابل شناسايی است . به اين دو روش اصطلاحاً شيرازه هاي متصل و منفصل گفته می شود. اگر شيرازه هنگام بافت فرش ايجاد به آن شيرازة متصل وچنانچه پس از اتمام فرش آماده ، و در كنار فرش دوخته شود به آن شيرازه منفصل ميگويند. البته از لحاظ نحوه و شكل پيچش نخ پشم يا موی بز به دو تارهای انتهای فرش ،تفاوتهايی وجود دارد كه باعث گرديده چهار نوع شيرازه در انواع فرش ديده شود. آشنايي با انواع شيرازه ها و مهم تر آن كه شيرازة هر فرش از نوع متصل است يا منفصل ، در تشخيص محل بافت كمك موثری خواهد نمود. بعنوان مثل تمامی فرشهای تبريز و برخی ازفرشهای شمال خراسان نظير مشهد، كاشمر و سبزوار در طی هفتاد سال اخير داراي شيرازه منفصل هستند، و فرشهايی نظير اراك ، اصفهان ، كرمان ، بيرجند و طبس داراي شيرازة متصل مي باشند. 

انتهای پیام/