به گزارش اتحادیه قالیبافان،گرچه يک بافت معيوب ، ممکن است از جهات بسيار زيادی دارای مشکل باشد ، اما چند نکته کليدی وجود دارد که اگر توسط بافنده رعايت شوند ، بافت فرش - حداقل - دارای کيفيت قابل قبول خواهد بود و اگر رعايت نشوند ، ممکن است لطمات غير قابل جبرانی به فرش وارد شود .

1- اساس انجام يک بافت خوب

اول : دار قالی سالم و بدون عيب 

دوم : انجام چله کشی صحيح و يکدست می باشد .

بنابراين ، چنانچه کيفيت موارد فوق ، برای شما قابل قبول ( يا دلچسب ) نبود ، تا زمان حل مشکل ، بهيچ عنوان بافت را شروع نکنيد .

براي بافندگان تازه کار و کم تجربه ، چله کشی کاری سخت و دشوار است همچنين ، با توجه به حساسيت فوق العاده چله کشی در حاصل کار ، بهتر است کار چله کشی را به افراد خبره و با تجربه واگذار کنيد .

2- پود نازک :

پس از انتخاب دار مناسب و انجام چله کشی صحيح ، مهمترين عامل موفقيت در انجام يک بافت خوب ، اين است که بافنده در کشيدن پود نازک ، به اندازه کافی ، مهارت داشته باشد . بنابراين - لطفا تا قبل از حصول اطمينان ، و تمرين کافي ، در اين مورد بهيچ وجه ، بافت را شروع نکنيد زيرا :

کيفيت بافت هر فرش بيشتر از هر چيز مربوط به کيفيت کشيدن پود نازک آن است

3- کنترل دقيق ارتفاع فرش :

 بطور مرتب ( معمولا هر بيست رج يکبار ) ارتفاع بافت را متناسب با رجشمار محاسبه کرده  کافی است ارتفاع فرش را برابر با آن بطور مرتب و از همان ابتدا تنظيم کنيد و از مشکلات و عيوب زيادی که در اثر عدم کنترل ابعاد ممکن است بوجود آيد جلوگيری نمائيد .

با اين حال  توجه کنيد که :

اگر بافت شما پايين زدگی داشت : ( اشکال کار شما يکی از موارد زير است)

- دفه را بيش از حد و خيلی محکم می کوبيد .

- چله ها را بيش از حد استاندارد ( بوسيله پيچهای سردار ) سفت کرده ايد .

- تراکم چله ها ، کم است ( چله ها بازتر از حد استاندارد کشيده شده است . عرض کارتان بيش از اندازه خواسته شده می باشد .)

-پود کلفت وپود نازک را به صورت مرتب در هر رج ، استفاده نمی کنيد .

اگر بافت شما بالا زدگی داشت : ( اشکال کار شما يکی از موارد زير است )

- دفه را آرام و کمتر از حد استاندارد می کوبيد .

- چله ها شل است ( می توانيد بصورت يکنواخت ، آنرا از طريق پيچهای سردار سفت نماييد).

-  تراکم چله ها زياد است ( عرض کار کمتر از اندازه خواسته شده می باشد .)

- پود نازک را خيلی سفت و خشک می کشيد .( در اين صورت هر چقدر هم دفه بزنيد رج بعدی پايين تر نخواهد رفت .)

و يک نکته خيلی مهم ديگر ، در ارتباط با << کنترل ابعاد و اندازه فرش  >>

متاسفانه ، اکثر بافندگان عادت به اندازه گيری مرتب بافت ندارند و گاهی تا نيمه هاي فرش ، حتی يک بار هم ، آن را اندازه نمی گيرند و بالفرض ، اگر در وسط کار متوجه شوند که بافتشان ( مثلا ) پنج سانت کوتاه شده است ، سعی می کنند در نيمه دوم ، آن پنج سانت را هم جبران کنند . ( يعنی نيمه دوم را آنقدر بلند و با فاصله می بافند که پنج سانت هم بيشتر از اندازه استاندارد باشد !!) و اينجاست که اشتباهی بزرگتر از اشتباه اول را مرتکب می شوند !! چون در اين صورت ، تمام فرش ( هم نيمه اول و هم نيمه دوم ) از نظر اندازه و ابعاد ، خراب شده است . بنابراين : اگر مقداری از فرش را ( بدون اندازه گيری دقيق و مرتب ) بافتيد و بعدا متوجه شويد فرش بالا زدگی يا پايين زدگی دارد ، لطفا باقيمانده فرش را مطابق اندازه های استاندارد جدول ببافيد ! ( و به قسمتی که دچار مشکل شده است ، کاری نداشته باشيد !!! )

همواره از گره های استاندارد با طول سه سانتيمتر (هر دو لای نخ با هم سه سانت !!) استفاده کنيد چون در غير اين صورت با مشکل کسری نخ مواجه خواهيد شد .
بسياری از عيوب و مشکلات بوجود آمده در طول بافت ، بوسيله رفوگری و ... قابل رفع هستند اما متاسفانه گاهی برای تامين نخهای کسری ( بخصوص اگر تعداد آنها زياد باشد يا در قسمتهای حساس نقشه باشند ) هيچ کاری نمی توان انجام داد ! تا جايی کا ممکن است نا چار شويد تا بافت خود را نيمه کاره رها کنيد بنابراين لطفا اين توصيه را کاملا جدی بگيريد !!

اکثر بافندگان وقتي با اين پرسش مواجه می شوند که : << آيا طول گره هايتان بلند نيست ؟ >> فورا جواب می دهند که : خير !! اتفاقا خيلی هم کوتاه است ! اما اگر چند گره از روی بافت را با قلاب شکافته و با خط کش اندازه بگيريد می بينيد که طول هر گره 5/3 يا 4 سانتيمتر ( و بيشتر از مقدار نخ داده شده ) است ... بنابراين تا قبل از اندازگيری دقيق در اين مورد قضاوت نکنيد !!

بعد از بافت هر رج بايد گره ها را (بوسيله دو انگشت دست ) سر کشی نمائيد . تا گره ها بصورت کاملا صاف و کشيده در ساختمان فرش قرار بگيرند ،همچنين می توانيد با استفاده از دفه ، گره ها را شانه کنيد شانه زدن بافت بوسيله دفه برای فرشهائی که بعدا برجسته کاری می شوند يک کار ضروری و لازم است

4- نا همواری و سر کجی امتداد رج ها

گاهي اتفاق می افتد که پس از بافت مقداری از فرش ، امتداد رجها ، بتدريج از حالت کاملا صاف و افقی بودن خارج شده و ناهموار می شوند گاهی حتی بافت ، دچار سر کجی شديد می شود ( بطوريکه يک سمت بافت بالاتر و سمت ديگر پايين تر قرار می گيرد . )

دلايل بوجود آمدن اشکال ( ناهمواری يا سر کجی )

اين مشکل ، دو دليل عمده دارد که هر دو مربوط به انجام ناصحيح چله کشی است .

-يکنواخت نبودن کشش چله ها در عرض کار :

در قسمتهايی که چله ها سفت تر است ، رجها در اثر دفه زدن ، به سادگی پايين مي روند ولی در قسمتهايی که چله ها شل است ، هر چقدر هم دفه بزنيد رجها پايين نمی روند ، بنابراين در امتداد رج ، پستی و بلندی ايجاد می شود .

-عدم تراکم يکنواخت تارهای چله در عرض کار :

در قسمتهائی که تعداد چله بيشتری ريخته شده ، طبيعتا ارتفاع فرش بدليل فشردگی و تراکم بيشتر ، بالا می زند و بالعکس

گردآوری: گروه فرهنگ و هنر سيمرغ