به گزارش اتحادیه قالیبافان، آذربايجان در قرن سوّم هجري قمري از بزرگترين مراكز بافت قالي در كشور بوده و در دوره‌هاي سلجوقي و ايلخاني نيز اين هنر درآذربايجان از رونق خاصي برخوردار بود. مينياتورهاي نسخه خطي خمسه نظامي نثر قاسم علي و برخي آثار ديگر نشان مي‌دهد قاليبافي در دوره تيموري و سپس در دوره صفويه نيز سير تكاملي خود را طي كرده است. امروزه نيز آذربايجان يكي از مراكز مهم توليد انواع قالي در ايران است و بافتن انواع قالي در بيشتر شهرها و روستاهاي آن رايج است. توليدات اين هنر از نظر صادرات اهمیت بسيار دارد از جمله معروفترين مناطق قالي در استان آذربایجان غربی، شهرستان تكاب است و قالي افشار شهرت جهاني دارد. قالي و قاليچه‌هاي نفيس و گرانبهاي افشار محبوبيت خاصي در بازارهاي جهاني فرش دارد و از حيث رنگ و مرغوبيت و طرز بافت و نقشه؛ داراي بهترين كيفيت مي‌باشد. قاليچه‌هاي آن، چنان ظريف، توسط زنان و دختران ماهر و هنرمند افشار بافته مي‌شود كه مي‌توان آنرا در كيف دستي جاي داد. ليكن در اثر بي‌توجهي اولياء امور حكومت‌هاي سابق در طول ساليان متمادي محصولات هنري و صنعتي اين منطقه در هر برهه از زمان بنام يكي از شهرها از نظر تقسيمات كشوري و يا جغرافيايي كه هيچگونه ارتباطي به هم نداشته‌اند مانند بيجار، زنجان، همدان و گاهي مراغه و تبريز ارائه شده است. لازم به ذكر است كه نقشه و رنگ‌هاي قالي افشار ملهم از نقشه‌ها و ساير نقاط آذربايجان، خاصه تبريز است زيرا كسبه و تجّاري كه خامه و رنگ و نقشه به تكاب مي‌آورده‌اند از تبريز وارد مي‌شده و هنوز نيز از آنجا وارد مي‌شود. اگر بخواهيم اطلاعات كافي در مورد رنگ هاي گياهي به كار رفته در قالي‌هاي افشاركسب كنيم بايد پاي صحبت رنگرزهاي قديمي و صاحبان كارگاه هاي بزرگ قالي بافي تبريز بنشينيم. اين صنعت با تمام سادگي آنقدر پيچيده است كه تنها خود رنگرز در سرخم رنگرزي مي‌تواند بگويد كه كدامين رنگ را براي مشتري تهيه مي‌نمايد. بدليل اينكه اين رنگ ها را در داخل خم يا كوپ يا قازان تهيه مي‌كردند، كليه اين رنگ ها را كوپ رنگي يا قازان رنگ مي‌گويند. قازان كلمه‌اي تركي است كه به معناي ديگ مي‌باشد. به دلیل استحکام و ظرافت و زیبایی نقش های بکار رفته در این فرش ها مدتی است که « فرش افشار» به « فرش آهنین» نیز شهرت یافته است. و یکی ار صنایع دستی مهم و مشهور تکاب، فرش افشار تکاب در طرح ها، رنگ ها و سایزهای مختلف است و بیشتر توسط آلمانی ها خریداری می شده است.

انتهای پیام/